Lần đầu có bản đồ doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam
Giá cà phê tiếp tục tăng mạnh do nguồn cung cạn kiệt và tình hình căng thẳng giữa Israel và Iran leo thang.Từ tiên phong tiến đến tiên phong lùi
Cuộc trò chuyện với nữ triệu phú dâu tây không dùng bất kỳ một chữ tiếng Anh nào như chúng tôi hình dung.Sorry, are you Ms Lâm Ti? – Tôi hỏi. Vâng, chào anh. Lâm Ti nghe đây ạ, nay mình có cuộc hẹn ở nông trại của Lâm Ti phải không? - giọng tiếng Việt chuẩn, thật ngọt ngào nữ tính ở đầu dây bên kia khiến chúng tôi vô cùng bất ngờ. Hơn 30 năm ở Úc mà chất giọng Việt Nam của người phụ nữ quản lý phụ trách cả ngàn nhân viên từ khắp nơi trên thế giới vẫn rõ ràng và mạch lạc. Một giọng Việt thuần bản ngữ, có pha chút giọng gió miền Trung không lẫn vào đâu, không hề lơ lớ tí xíu nào càng khiến sự tò mò về người phụ nữ đặc biệt này.Gần 1 tiếng lái xe, chị Mai Hương – anh Huy Tuấn đưa chúng tôi đến khu ngoại ô Bullsbrook của Perth để đến với TI Group of Companies. "Làm farm" là từ thông dụng mà nhiều bà con người Việt khi nhắc đến Úc bởi một nền nông nghiệp phát triển, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng trọt và tạo ra những sản phẩm luôn tươi ngon như dâu, xoài, việt quất… Nữ "tổng quản" của khu nông trại trong chiếc áo tay dài váy ngắn càng khiến chúng tôi bất ngờ bởi làm nông nhưng không hề… sợ nắng! Cái nắng cuối xuân ở Perth không quá gay gắt, bất ngờ dịu mát hơn bởi nông trại dâu to mênh mông của Lâm Ti. Nó bạt ngàn, phủ một màu xanh và những điểm đỏ dâu ngọt. Cuối xuân cũng là cuối vụ thu hoạch dâu, những hàng dâu thẳng tắp chỉ còn sót lại màu xanh tươi của lá và những trái dâu to mọng xanh đỏ xen kẽ nhau. Cầm tờ đặc san doanh nhân do chúng tôi gửi tặng, chị Lâm Ti bất ngờ thốt lên: "Đúng rồi, báo Thanh Niên ra đời năm 86, gần 40 năm rồi. Chữ viết này rất là thân thuộc với Lâm Ti…". Những dòng chữ Việt thân thuộc như hiện về với nữ Tổng giám đốc này. Cùng gia đình sang Úc khi đang học lớp 7 vào năm 1991, vốn tiếng Việt của cô bé 14 tuổi khi đó vẫn giữ vững, phát triển hơn không chỉ ở nói, viết mà không hề bị mai một. Có lẽ khá lâu rồi cô mới đọc một tờ báo tiếng Việt.Cùng gia đình sang ngay Tây Úc này từ thập kỷ 90, vừa đi học, Lâm Ti học nghề nông trại từ ba nuôi. Ông vốn là một nhà nhập xuất khẩu trái cây bản xứ lâu đời. Cái vận "nông dân" ứng lại với cô gái trẻ này. Ở đất nước tạo ra cơ hội như Úc, nữ tổng giám đốc TI of Companies tự nhận mình: "Ti không hề giỏi, không hề hay hơn ai nhưng vì cơ hội nếu mình chịu làm, chịu khó. Chỉ cần chịu cực để làm việc lao động thì kết quả sẽ đến". Ký ức của 33 năm về trước với người phụ nữ giỏi giang này. Quê Nha Trang Khánh Hòa, từ nhỏ chị đã quen thuộc với cây cỏ trong vườn nhà, cây gì, trái nào, sinh trưởng ra sao. Sinh ra ở vùng gió biển, xứ cát trắng, nữ giám đốc này hiểu thế nào về khu rẫy nhà mình với sự sinh trưởng của các loại cây trái ở vùng đất khắc nghiệt cho trồng trọt. Ký ức tuổi thơ của chị chính là những cây khoai mì, cây lúa, hay đậu phộng. Những cây cối tự nhiên trong vườn nhà, trong ký ức tuổi thơ là hành trang để chị đi tiếp với quả dâu trong suốt hơn 20 năm qua như một cái duyên mà khó người nào lý giải được. Nó là "vốn liếng" ít ỏi cho chị để hiểu hơn về những cây trái, đặc biệt là trái dâu khi được trồng ở Úc. Với lãnh thổ rộng lớn nhưng chắc ít người biết rằng, 2/3 lãnh thổ nước Úc không có người sinh sống vì địa hình địa lý khác biệt. Phụ ba trong công ty, nghiệp nông dân lại vận vào người phụ nữ duyên dáng này. Ba nuôi của chị có sẵn công ty xuất khẩu trái cây, rau củ nên vừa học vừa làm vừa phụ ba trong suốt giai đoạn trưởng thành. Một may mắn mà chị thừa nhận là khi đó cộng đồng người Việt tại Perth và Tây Úc trồng trái cây rất nhiều, công việc giúp chị quen biết kết nối dần với bà con nông dân cùng là đồng hương nơi xứ người. Cái duyên VN giúp chị dễ kết nối gần gũi hơn với bà con và khi ba chị bán công ty, chị vẫn tiếp tục làm việc cho ông chủ mới thêm 2 năm để tích lũy kinh nghiệm.Nhưng đâu phải cuộc đời của Lâm Ti chỉ luôn là nông dân. Đã từng có một thời gian, người phụ nữ ấy đã theo đuổi điều mong muốn khác. Là phụ nữ, lại yêu cái đẹp nữ giám đốc ngày nay khi đó cũng muốn "thay đổi cuộc đời" không làm nông dân nữa, chị nghỉ việc và theo học kinh doanh, marketting… Quyết tâm không làm nông dân cũng lớn dần trong khao khát của người thiếu nữ khi đó. "Tại sao mình là phụ nữ, tại sao không trở thành họa sĩ, người mẫu mà lúc nào cũng đi làm rẫy?", câu hỏi đó cứ thôi thúc chị vì mua bán nông sản khi đó rất cực, theo dõi canh tác, buôn bán nội địa nên đi học về ngủ đến 3-4 giờ sáng chị đã phải dậy vận chuyển hàng hóa giao cho các chợ, siêu thị. "Mình không thể tiếp tục thế này bởi sau này còn gia đình, con cái", chị nghĩ vậy và thế là chị nghỉ ngang đi học marketting, học kinh doanh, lấy bằng mua bán bất động sản. Nghiệp nông dân chính thức kết thúc sau khi chị đi làm, bán được 2 căn nhà trong 6 tháng. Những tưởng bà chủ dâu ở Perth sẽ trở thành một doanh nhân địa ốc thế nhưng cuộc gọi điện của chú Berry - ông chủ cũ mua lại công ty của ba chị (cũng là bạn của ba) muốn chị trở lại phụ công ty là một bước ngoặt rất lớn. Công ty chỉ mua bán nội địa nên khả năng phát triển gần như không thể bùng nổ được nữa, với kiến thức học được về markertting, chị mạnh dạn đề xuất nếu chị quay trở lại, công ty phải chuyển hướng dần sang xuất khẩu. Thế là duyên nợ "nông dân" lại trở về với cô Lâm Ti sau cuộc gọi điện đó. Về làm mảng xuất khẩu, chị được giao cho chiếc vé máy bay khứ hồi bay sang Hồng Kông để thương thuyết đưa hàng vào 2 siêu thị lớn nhất Hồng Kông khi đó. Mọi bài vở chuẩn bị sẵn bỗng chốc tan biến khi gặp ông chủ lớn nhưng thật may mắn kết cục đơn hàng thành công. Kinh nghiệm và kiến thức đàm phán, kết nối bạn hàng quốc tế chính thức được tích lũy từ đây. Về phụ thêm một thời gian, cô nông dân ngày nào mạnh dạn chính thức ra riêng dù còn rất trẻ. Đó là một quyết định lịch sử để tạo nên tập đoàn TI dâu như hiện nay. TI Group Companies của bà chủ Lâm Ti được thành lập vào năm 2003 sau câu tư vấn nhẹ nhàng của ba nuôi chị: Bây giờ con đi làm mà con có được vui với công việc của con không? Vui rồi, thì tiền bạc mà người trả cho con có vui hay không? Nếu đã vui đã đủ thì có cái gì mà con lo đâu, con mới có 26 tuổi, 3 năm nữa con cũng chỉ mới 29 tuổi và vẫn dưới 30 tuổi mà, nếu có sai thì mình vẫn còn thời gian làm lại. Chị thừa nhận lúc đó: "Mình lo lắm, thiếu kiến thức, còn trẻ đủ thứ cả nhưng câu nói của ba nuôi khiến mình cảm thấy thoải mái và không còn lo lắng gì cả". Cái hay của người nữ giám đốc này là nhận ra thời cuộc. Hơn 20 năm trước, Nhưng với đầu óc nhạy bén nhìn ra cơ hội của trái dâu nên thời điểm 2008 – vài năm sau khi thành lập công ty chị bắt đầu "bén duyên" và tạo nên một tập đoàn trồng và xuất khẩu trái dâu như hiện nay. Với kiến thức học được, sớm nhận ra thị trường táo, đào đang phải cạnh tranh gay gắt với Nam Phi hay táo New Zealand nên đã chủ động chuyển hướng sang quả dâu. Điều quan trọng để chị chuyển hướng chính là việc hơn 95% cộng đồng gốc Việt tại Tây Úc chủ yếu chỉ trồng dâu. Cùng là đồng hương, cùng kết nối trong bao nhiêu năm, mối mang, bạn hàng. Với lợi thế cùng giao tiếp bằng tiếng Việt, nên bà con cảm thấy thoải mái, tin tưởng. Quan trọng hơn hết chị Lâm Ti cùng người bạn trai khi đó anh Jame (rất đẹp trai) thực hiện một cuộc "cách mạng về nông nghiệp" cho bà con bởi cách đây gần 20 năm trồng trọt bên Úc cũng theo kiểu gia đình truyền thống. Sản lượng và chất lượng mỗi nhà đều khác nhau. Điều đó là rất khó để xuất khẩu, chào hàng cho các nước khác. Chị và người bạn đồng hành của mình quyết định bao tiêu đầu ra, đặc biệt là chuyển giao khoa học kỹ thuật trong trồng trọt chuyển giao cho các nông dân gốc Việt. Trong suy nghĩ của người viết, đó là một quyết định lịch sử nhưng người phụ nữ khiêm nhường như chị chỉ đánh giá rằng: "Nó là một bất ngờ và may mắn, giúp mình nắm lấy cơ hội để phát triển đến hôm nay". Chàng nông dân Jame chắc hẳn là một anh nông dân đẹp trai nhất tôi từng biết, to con lực lưỡng và rất đẹp trai, từ khi quen Lâm Ti anh cũng bén duyên luôn với nông nghiệp. Người bạn đời này (trước đây) đã dồn toàn tâm toàn ý cho nghiên cứu, khoa học kỹ thuật để cho chất lượng quả dâu được tốt nhất. Chuyển giao công nghệ trong nông nghiệp là một bước đi lịch sử đúng thời điểm khi đó để bà con yên tâm canh tác, thu hoạch. Khi những đơn hàng bắt đầu đều đặn, bà chủ Lâm Ti chính thức mở nông trại. "Mở farm thì mình vui lắm nhưng cũng cực lắm luôn. Không biết tại sao mình lại mở farm làm gì?", chị nói.Giữa nông trại dâu mênh mông cuối mùa, những quả dâu to mọng xanh đỏ to gấp đôi ngón tay cái là rất nhiều thành quả mà công sức và tình yêu trái dâu của Lâm Ti và James dồn vào đấy trong suốt 22 năm qua. Cả 2 đều yêu quả dâu, đều yêu cái nắng – cát của miền Tây Úc mênh mông. 21 năm qua cặp đôi trên vừa là đồng nghiệp, vừa là nhà đồng sáng lập và cũng là bạn đời của nhau với 2 người con nay đã 14 và 12 tuổi. Thế nhưng chữ duyên chung nhà dừng lại 10 năm qua. Trong 10 năm ấy, cả hai vẫn là 2 người bạn tốt đồng hành cùng nhau điều hành TI Group Companies và dồn toàn tâm toàn ý tình yêu vào quả dâu tươi. Thế bí quyết thành công của TI Group Companies là gì để mỗi ngày có thể xuất khẩu khoảng 20 tấn dâu đi các thị trường khó như: Singapore, Hồng Kông, Thái Lan? – chúng tôi hỏi. Mỉm cười nhẹ nhàng, nữ giám đốc không nói điều gì to tát mà chỉ đơn giản bằng 2 chữ: "chuyên nghiệp!". Chuyên nghiệp trong nâng cao chất lượng sản lượng quả dâu bằng khoa học kỹ thuật – yếu tố tiên quyết trong xuất khẩu nông sản. "Chưa bao giờ Lâm Ti giới thiệu hàng của mình là ngon nhất, chất lượng nhất và giá rẻ nhất mà mình hãy làm tốt nhất có thể trong khả năng và công việc của mình để đối tác cảm nhận và đánh giá", chị Lâm Ti khiêm tốn chia sẻ. Nữ giám đốc Lâm Ti cũng rất mong muốn một ngày nào đó, quả dâu tươi từ Úc của chị sẽ chính thức được nhập khẩu vào Việt Nam, hoặc những chuyến trở về quê hương nguồn cội chị và Jame sẽ có cơ hội được chia sẻ những kinh nghiệm, khoa học kỹ thuật cho bà con nông dân ở quê nhà. Anh nông dân Jame nhận xét nông nghiệp VN rất có tiềm năng nhưng cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Trong nhiều chuyến đi đến VN, được trải nghiệm và tận mắt chứng kiến bà con nông dân sản xuất canh tác, anh Jame cho biết thói quen tập quán cũ và câu chuyện ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp là một trong những điều kiện tiên quyết mà VN cần thay đổi để thúc đẩy một nền nông nghiệp phát triển. Ngoài tình yêu nông trại và trái dâu, nữ giám đốc Lâm Ti cũng rất nhiệt tình trong các hoạt động cộng đồng của bà con, kiều bào tại TP.Perth. Tại lễ hội Xuân Quê hương vừa qua, chúng tôi tình gặp lại lại chị với nụ cười dịu dàng khi không ngại ngồi dự khán dưới ánh nắng chói chang theo dõi nhiều tiết mục văn hóa truyền thống của Việt Nam. Với Lâm Ti, một phụ nữ Úc rất Việt Nam và rất thuần nông giản dị, phát triển nông nghiệp ở Úc là để trả ơn nước Úc và cũng là một cầu nối để có thể giúp quê hương nguồn cội VN của mình qua nhiều hình thức khác nhau từ lao động đến nông sản, nông nghiệp, một cách nhẹ nhàng, duyên dáng nhất!Sự thành công của những người phụ nữ Việt tại Tây Úc được xây dựng trên nhiều yếu tố quan trọng. Trước hết là tinh thần kiên trì, bền bỉ và sự chăm chỉ của họ. Người phụ nữ Việt Nam luôn có sự kiên nhẫn và tinh thần vượt khó, điều này đã giúp họ vượt qua những thử thách và khó khăn trong cuộc sống và công việc. Thứ hai, là sự linh hoạt và khả năng thích nghi. Các phụ nữ Việt tại Tây Úc đã thể hiện khả năng thích nghi nhanh chóng với môi trường mới, từ việc nắm bắt ngôn ngữ, văn hóa đến việc hòa nhập vào cộng đồng địa phương. Họ không ngại thử thách và luôn tìm kiếm cơ hội để phát triển bản thân. Thêm vào đó là sự tự tin và quyết tâm. Những người phụ nữ Việt tại Tây Úc luôn tự tin vào khả năng của mình và không ngừng cố gắng để đạt được mục tiêu. Họ biết rằng sự thành công không đến từ may mắn mà từ sự nỗ lực không ngừng. Và trên hết là tinh thần tự hào dân tộc, luôn hướng về quê hương, đất nước. Tất cả những yếu tố trên đã tạo nên những người phụ nữ Việt Nam thành công, góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế của cộng đồng người Việt ở sở tại.Tổng lãnh sự Việt Nam tại Perth - Nguyễn Thanh Hà
Doanh nghiệp dệt may, thủy sản... bội thu trong tháng đầu năm
Bản tin cập nhật từ MDM (Dự án giám sát hoạt động các đập thủy điện trên sông Mekong) cho biết, trong 3 tuần qua các con đập trên toàn lưu vực sông Mekong đã xả khoảng 1,5 tỉ mét khối nước. Nó đánh dấu sự khởi đầu của những đợt xả nước trong mùa khô năm 2025. Các đợt xả này là kết quả của nhu cầu sản xuất điện từ các con đập.Tổng lượng nước xả ra trong 3 tuần qua khoảng 1,5 tỉ mét khối, không phải là con số quá lớn. Dữ liệu từ những mùa khô trước cho thấy trong những tuần tới, mỗi con đập riêng lẻ của Trung Quốc có khả năng xả hơn cả tỉ mét khối nước một tuần.Các đợt xả này đã làm mực nước sông Mekong dâng lên và gây xáo trộn các hoạt động quan trọng trong mùa khô của những người dân sinh sống dọc theo con sông, những người trong số họ không được hưởng lợi từ việc sản xuất thủy điện. Các đợt xả nước này cũng phá vỡ các chu kỳ sinh thái tự nhiên của cá, động vật, thực vật và cây cối trong hệ thống sông Mekong, đe dọa đến sự ổn định của hệ sinh thái và cuộc sống của những người phụ thuộc vào các quá trình sinh thái tự nhiên này. Ở thời điểm hiện tại, vùng phía bắc của Lào đang khô hơn bình thường, trong khi phần lớn đông bắc Thái Lan cũng như miền trung và miền nam Lào ẩm ướt hơn bình thường. Trong khi phần lớn vùng đồng bằng ở Campuchia và ĐBSCL của Việt Nam có lượng mưa nhiều hơn trung bình. Với xu hướng nhiệt độ trái đất đang tăng dần qua từng năm nên phần lớn khu vực hạ lưu vực sông Mekong đang ấm hơn so với mức thông thường cùng thời điểm. Vào năm ngoái, khu vực sông Mekong đã trải qua một mùa khô nóng nhất từng được ghi nhận và mùa khô năm 2025 cũng không loại trừ khả năng nóng bằng hoặc thậm chí còn nóng hơn năm trước.
“Tôi là một người hâm mộ trung thành của CLB Saigon Heat từ năm 2013. Để thêm phần khí thế khi cổ vũ cho đội bóng mình yêu thích ở lượt trận chung kết đầu tiên với CLB Nha Trang Dolphins, tôi đã đi nhuộm tóc. Mỗi khi có dịp, tôi đều muốn ra sân, xem và cổ vũ tất cả trận đấu của CLB Saigon Heat. Tôi dự định sẽ đến Nha Trang để theo dõi lượt trận tiếp theo của chung kết VBA 2023”, Gary White chia sẻ.
Hoạt động kinh doanh nghỉ dưỡng đã hồi phục
Ở vòng đấu gần nhất tại V-League 2024-2025, vòng đấu thứ 10, Thể Công Viettel đánh bại đội đương kim vô địch Nam Định ngay trên sân Thiên Trường của đối phương. Những người trực tiếp đóng góp vào bàn thắng duy nhất mang về chiến thắng cho Thể Công Viettel trước đội bóng thành Nam, là Nguyễn Đức Chiến và Nhâm Mạnh Dũng: Đức Chiến chuyền bóng và Nhâm Mạnh Dũng dứt điểm ghi bàn.Đây cũng là những cầu thủ thi đấu khá ổn trong màu áo Thể Công Viettel ở giai đoạn vừa qua. Trước khi đánh bại Nam Định tại V-League, bộ đôi Đức Chiến và Mạnh Dũng còn góp công giúp đoàn quân của HLV Nguyễn Đức Thắng quật ngã CLB PVF-CAND ở vòng 16 đội thuộc Cúp quốc gia 2024-2025. Chiến thắng vừa nêu giúp Thể Công Viettel giành vé vào tứ kết.Đức Chiến và Mạnh Dũng không có mặt tại AFF Cup 2024. Tuy nhiên, cơ hội khoác áo đội tuyển quốc gia của họ trong thời gian tới sẽ lớn hơn. Vì như đã đề cập, chiến dịch vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027 sẽ là chiến dịch kéo dài, đội tuyển Việt Nam cần lực lượng rất hùng hậu, để thi đấu đường dài từ tháng 3.2025 đến tháng 3.2026. HLV Kim Sang-sik sẽ bổ sung Đức Chiến và Mạnh Dũng vào đội tuyển quốc gia ở thời điểm thích hợp.Vả lại, vị trí của Nguyễn Đức Chiến và Nhâm Mạnh Dũng đang là vị trí mà đội tuyển Việt Nam cần người. Đầu tiên, dạng tiền đạo có thể hình tốt (1,81 m), kỹ thuật khá như Nhâm Mạnh Dũng là dạng tiền đạo luôn được các HLV tìm kiếm. Mạnh Dũng có thêm kinh nghiệm thi đấu ở các giải quốc tế (từng ghi bàn duy nhất cho đội U.23 Việt Nam trong trận chung kết SEA Games 31 năm 2022 gặp U.23 Thái Lan). So về độ mạnh mẽ, chất kỹ thuật và năng lực săn bàn, Nhâm Mạnh Dũng có lẽ không kém tiền đạo Đinh Thanh Bình từng hiện diện tại AFF Cup 2024. Thế nên, nếu Thanh Bình có thể khoác áo đội tuyển, thì Mạnh Dũng hoàn toàn có khả năng được trao cơ hội khi cần.Với Nguyễn Đức Chiến, thời gian gần đây cầu thủ này được HLV Nguyễn Đức Thắng bố trí đá ở hàng tiền vệ của CLB Thể Công Viettel, thay vì thi đấu trung vệ như trước. Đức Chiến tỏ ra phù hợp với vai trò của một tiền vệ trung tâm. Đây cũng là vị trí mà HLV Kim Sang-sik cần bổ sung người, vì mỗi mình Doãn Ngọc Tân giỏi tranh chấp nơi tuyến giữa của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2024 có lẽ chưa đủ.Giống như Nhâm Mạnh Dũng, Nguyễn Đức Chiến có ưu thế về mặt thể hình (cao 1,81 m), rất có lợi trong các pha tranh chấp tay đôi, đánh chặn từ xa, chống bóng bổng và thu hồi bóng cho đội tuyển Việt Nam.Một cầu thủ nữa thuộc CLB Thể Công Viettel, đang tìm lại phong độ trong thời gian gần đây là hậu vệ trái Phan Tuấn Tài. Chấn thương ngay trước thềm AFF Cup 2024 khiến cho Tuấn Tài lỡ cơ hội cùng đội tuyển Việt Nam vô địch Đông Nam Á. Xét về độ toàn diện của 1 hậu vệ cánh trái, Phan Tuấn Tài có lẽ là cầu thủ toàn diện nhất khi chơi ở vị trí này, từ sau khi Đoàn Văn Hậu chấn thương dai dẳng.Phan Tuấn Tài phòng ngự điềm tĩnh, khôn ngoan, hỗ trợ tấn công hiệu quả. Đặc biệt, khả năng tạt bóng từ biên trái của Phan Tuấn Tài rất lợi hại. Phan Tuấn Tài chính là người tạt bóng để Nhâm Mạnh Dũng ghi bàn trong trận chung kết nội dung bóng đá nam SEA Games 31 năm 2022, mang ngôi vô địch về cho đội U.23 Việt Nam.Nếu Phan Tuấn Tài tiếp tục phát huy phong độ hiện có trong thời gian tới, HLV Kim Sang-sik hoàn toàn có thể yên tâm với cánh trái của đội tuyển Việt Nam. Khi đó, ông Kim sẽ có cùng lúc 2 hậu vệ cánh trái rất tốt gồm Nguyễn Văn Vĩ và Phan Tuấn Tài, 2 cầu thủ này có thể luân phiên được sử dụng trong các trận đấu của đội tuyển Việt Nam.
